Kontroverzni Mask – Kolumne

I tako, kako to obično biva, dok su se ljudi prenemagali i nećkali, te hoće, te neće, Ilon Mask je našao svinju i u njen mozak je ugradio implantat, koji je u stvari minijaturni kompjuter. Radi se o svinji Gertrudi, koja je ovih dana predstavljena javnosti i koja je slavom zasjenila čak i čuvene Mis Pigi i Pepu Prase. Implantat ni na koji način nije ugrozio Gertrudin život, te ona i dalje veselo grokće i uživa u hrani, a sam implantat može biti i uklonjen.

Ali šalu na stranu, pustimo sada Gertrudu i pozabavimo se malo likom i djelom ovog ekscentričnog i kontroverznog milijardera. Ilon Mask rođen je 28.  juna 1971. u Pretoriji, u Južnoj Africi. Njegova majka Mej bila je model i nutricionista, a otac Erol elektroinženjer, pilot i mornar. Ilon ima mlađeg brata i sestru, te polubrata i polusestru. Roditelji su mu se razveli 1980, a sam Ilon izabrao je da živi s ocem, za koga danas tvrdi da je grozno ljudsko biće. Sa 10 godina naučio je programiranje, a sa 12 zaradio je svoje prve pare, oko 500 dolara, na prodaji vlastite video-igrice. U djetinjstvu je puno čitao, posebno Isaka Asimova, i to će mu umnogome pomoći da formira svoje stavove i interes prema vještačkoj inteligenciji i robotici, ali i za izvlačenje pouke “da treba pokušati… produžiti ljudsku civilizaciju, smanjiti mogućnost dolaska mračnog doba…” A kao dječak, u školi je preživio i najgore vršnjačko nasilje, te čak završio u bolnici.

SAD je smatrao zemljom mogućnosti, te odlazi najprije u Kanadu na studije, a potom u Sjedinjene Države. Diplomirao je fiziku i ekonomiju, ali postdiplomske studije napušta u startu da bi počeo preduzetničku karijeru u Kaliforniji. Od 2002. Mask je američki građanin, iako ima i kanadski i pasoš Južne Afrike.

S bratom je osnovao softversku internet kompaniju “Zip 2” (1995). Od prodaje kompanije, četiri godine kasnije, deset miliona dolara ulaže u osnivanje kompanije “X.com”, za onlajn finansijske usluge i plaćanje putem elektronske pošte. Ubrzo dolazi do spajanja s kompanijom “Paypal”. Bogatstvo se umnožava…

Mask je 2001. osmislio projekat za spuštanje minijaturne staklene bašte na Mars (Mars Oasis), sa željom da se povrati interes za istraživanje svemira i mogućnost čovjekovog boravka i naseljavanja drugih planeta. Zbog toga dva puta putuje u Moskvu da od Rusa kupi balističke rakete koje bi u svemir ponijele jedan takav teret. U prvom susretu domaćini su ga smatrali neozbiljnim balavcem, a u drugom su već zacijelo previše. To mu daje ideju da sam osnuje kompaniju koja bi sama razvila rakete nosače po pristupačnim cijenama. Tako, 2002. nastaje kompanija “SpaceX”. Kompanija 2006. godine potpisuje ugovor s NASA te razvija rakete  “Falcon” i višenamjenske letjelice “Dragon”. Ostvareni su izuzetni rezultati narednih godina.

Pored “SpaceX”, Mask investira velika sredstva u kompaniju “Tesla  Motors” i proizvodnju električnih automobila, po čemu je i ostao najpoznatiji široj javnosti.

Mask kao da želi ostvariti sve svoje dječačke snove, pa veliku pažnju posvećuje istraživanjima vještačke inteligencije, koja bi bila sigurna po čovječanstvo, ali i relativno jeftina i dostupna svakome. Godine 2016. Mask je suosnivač kompanije “Neuralink”. Zadatak je detaljno istražiti ljudski mozak, stvoriti što potpuniju sliku o njemu i uvid u funkcije, te integrisati čovjekov mozak s vještačkom inteligencijom i time čovjeku dati mnogo veće mogućnosti i konkurentnost spram robota i androida.

I privatni život ovog milijardera takođe je interesantan i intrigantan. Imao je više brakova i zajednica, a s Talulom Rajli bio je čak dvaput u braku, od 2010. do 2012. i od 2013. do 2016! Stekao je sedmoro djece, od kojih je jedno nažalost preminulo. Sa današnjom partnerkom, kanadskom pjevačicom Grajms, nedavno je stekao njihovo prvo dijete, inače svog šestog sina. O tome koliko Mask voli vještačku inteligenciju (navodno i njegova partnerka) svjedoči, najblaže  rečeno, neobično ime djeteta: X Æ A-12! Da je riječ o običnom smrtniku, siguran sam da bi se ovdje umiješala država i bebu nazvala “normalnim” imenom. (Ali, nekome kao da je stalo stalno pomijerati granice i rušiti  barijere.)

Ilon Mask, mogli bismo zaključiti, smatra da je za opstanak čovječanstva i spas ljudske civilizacije potrebno da čovjek preseli svoju egzistenciju i na druge planete i svemirska prostranstva. Za ostvarenje tog sna potrebna je čovjekova integracija s vještačkim inteligencijom. Na taj način, čovjek bi sam učinio ogroman iskorak u ljudskoj evoluciji. Eksperiment sa svinjom jedan je od prvih koraka na tom putu, koji sa druge strane otvara i brojna pitanja, prije svega etičke prirode.

A, ako mislite da je sve ovo samo naučna fantastika, sjetite se da je do prije manje od jedne godine i jedan smrtonosni virus koji parališe cijelu planetu takođe bio naučnofantastično štivo.

(Autor je satiričar)