Provjeravanje ‘mitova’ Ambasade Rusije u Sarajevu

Rusija u Ukrajini djeluje defanzivno, ne zabranjuje Bosni i Hercegovini (BiH) ulazak u NATO i Evropsku uniju (EU), niti podriva državnost BiH pozivima na ukidanje Kancelarije visokog predstavnika (OHR).

Sve ovo su, između ostalog, tvrdnje koje je prethodnih dana objavljivala Ambasada Ruske Federacije u Sarajevu na Facebooku, a koje su potpisivali “mladi diplomati Ambasade Rusije u BiH”.

Postovi, označeni nazivom “mitovi”, objavljeni su uoči Dana diplomatskog radnika koji se u Rusiji obilježava 10. februara.

U njima, Ambasada Rusije najprije objavi ono što nazivaju mitom koji se može čuti u bh. javnosti i medijima, nakon čega iznose tvrdnje da je u pitanju neistina.

Sve se radi, navedeno je na stranici Ruske ambasade na Facebooku, kako bi se pokvarili “iskreni i bliski odnosi” između naroda Rusije i BiH.

Radio Slobodna Evropa (RSE) je provjeravao istinitost nekih tvrdnji koje se nalaze u ovim “mitovima”, na čije objavljivanje je reagovala i Evrpska unija (EU).

‘Operacija defanzivne prirode'

Prema prvom “mitu”, “čim Rusija završi specijalnu vojnu operaciju (ruski zvanični izraz za invaziju) u Ukrajini, ona će ‘preći na Bosnu'”.

Ruska ambasada navodi da je “Rusija bila prisiljena proglasiti operaciju kao odgovor na egzistencijalnu prijetnju svojoj sigurnosti”.

“Dakle, još jednom, operacija je isključivo defanzivne prirode”, ističe se u objavi.

Činjenice: Ruska invazija na Ukrajinu je počela 24. februara 2022. godine, a da je Rusija tim potezom prekršila međunarodno pravo, potvrđeno je pred Generalnom skupštinom Ujedinjenih nacija (UN).

Rezolucija UN-a protiv ruske agresije na Ukrajinu je usvojena sa 141 glasom za, pet protiv i 35 uzdržanih. Generalna skupština UN-a je pozvala Rusiju da povuče svoje trupe iz Ukrajine.

Međunarodni sud pravde je 16. marta 2022. godine naložio Rusiji da obustavi vojne operacije u Ukrajini.

Prema procjenama koje je objavio Andriy Yermak, šef kabineta ukrajinskog predsjednika, na Svjetskom ekonomskom forumu u Davosu u januaru, u Ukrajini je od početka rata poginulo više od 9.000 civila.

‘Ako se BiH pridruži bloku čiji je cilj uništenje Rusije, branićemo se'

Prema drugom mitu, “Rusija ‘zabranjuje' Bosni i Hercegovini ulazak u NATO i Evropsku uniju”.

Mlade diplomate navode da je Bosna i Hercegovina “slobodna da napravi bilo kakav korak na svjetskoj sceni”, te da se pridruži bilo kojoj organizaciji kojoj želi.

Ipak, upozoravaju da rukovodstvo države “mora shvatiti da u slučaju ako se pridružite nekom bloku, čiji je glavni cilj uništenje Rusije, onda mi imamo pravo da se branimo”.

Činjenice: Sjevernoatlantski savez (NATO) na svom sajtu navodi da su oni odbrambeni savez, te da “ne traže konfrontaciju i nisu prijetnja Rusiji”.

Ovo je u skladu sa stavom iz kominikea objavljenog nakon sastanka Sjevernoatlantskog vijeća u junu 2021. godine.

U tekstu iz septembra prošle godine, NATO naglašava da su u prethodnih 30 godina konstantno sarađivali sa Ruskom Federacijom, čak i u periodu kada se alijansa širila.

Ipak, nakon prvog sukoba između Rusije i Ukrajine 2014. godine, praktična saradnja je prekinuta.

Dodaju da kanali komunikacije sa Moskvom i dalje ostaju otvoreni, u cilju upravljanja rizikom i deeskalacijom sukoba.

Ruski ambasador, Igor Kalabuhov, više puta je u javnosti progovarao protiv NATO puta BiH.

EU je 2016. posljednji put revidirala svoju politiku prema Rusiji, u kojoj se zauzimaju za puno provođenje sporazuma iz Minska, bliže veze sa bivšim sovjetskim republikama, pojačanje otpornosti EU na ruske prijetnje, ali i komunikaciju sa Rusijom o određenim pitanjima.

Od početka invazije na Ukrajinu, EU je Rusiji uvela devet različitih paketa sankcija.

‘BiH je vanjski protektorat'

“Pozivi na zatvaranje OHR-a su instrument Rusije kojim podriva državnost Bosne i Hercegovine”, glasi posljednji objavljeni “mit” na Facebook stranici Ambasade.

Diplomate tvrde da ih “boli kada gledaju napade histerije nekog stranca zbog toga što nije kadar da upravlja stranom državom”.

Napominju da visoki predstavnik Kristijan Šmit (Christian Schmidt) nema mandat Savjeta bezbjednosti UN, dok BiH nazivaju “vanjskim protektoratom” i tvrde da je postojanje OHR-a “izrugivanje slobodi i nezavisnosti zemlje”.

Činjenice: Bosna i Hercegovina je 1. marta 1992. godine održala referendum na kojem je izlaznost bila 64 odsto, a 99 odsto građana je odabralo izlazak iz Jugoslavije.

Članice tadašnje Evropske zajednice su priznale BiH kao nezavisnu zemlju 6. aprila iste godine, dok su Sjedinjene Države učinile isto dan kasnije.

BiH je 22. maja primljena u Ujedinjene nacije kao punopravni član.

Funkcija visokog predstavnika sa statusom diplomatske misije u BiH je uspostavljena u skladu sa Dejtonskim mirovnim sporazumom, potpisanim 14. decembra 1995. godine, čime je okončan rat u BiH.

Iste godine, na konferenciji u Londonu uspostavljen je Savjet za provođenje mira (PIC), sa visokim predstavnikom kao njegovom “izvršnom rukom”.

PIC broji 55 članica, a tu su između ostalih, SAD, Rusija, kao i različite međunarodne organizacije.

Rusija od februara 2022. ne učestvuje u sastancima PIC-a, jer ne priznaju Šmita za visokog predstavnika, te tvrde da je njegovo imenovanje trebao odobriti Savjet bezbjednosti UN.

Visoki predstavnik ima široka ovlašćenja, uključujući i tzv. “Bonska” ovlašćenja, prema kojima, između ostalog, može nametati i mijenjati zakone, te smjenjivati izabrane političke i druge zvaničnike.

Reakcija Kancelarije EU u BiH

Na objave ambasade je reagovala Kancelarija Evropske unije u BiH, takođe na Facebooku.

U objavi koju potpisuju “mlade diplomate EU”, navodi se da su u ovo vrijeme prošle godine ruske diplomate iskoristile svoj praznik “za empatična uvjeravanja da Rusija neće izvršiti invaziju na Ukrajinu”, te da se njihovim ovogodišnjim istupima “jednako može vjerovati”.

Navode, između ostalog, da je Rusija izvršila invaziju na Ukrajinu, te da Rusija snosi odgovornost za rast cijena osnovnih namirnica i energenata u svijetu.

Takođe podsjećaju da je ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski “napravio svoju showbiz karijeru na emisijama gdje govori ruski”, referišući se na stav ambasade kako je u Ukrajini bilo “zabranjeno učenje i upotreba ruskog jezika”.

Ističu da od 2014. a pogotovo 24. februara 2022. (dana početka ruske invazije) sve više Ukrajinaca govori ukrajinskim jezikom, ali da je to prirodna posljedica ruskih “brutalnih poteza”.