Dvostruko više Evropljana vidi Rusiju vide kao protivnika ili rivala nego 2021.

Petnaest mjeseci nakon što je Rusija započela invaziju na Ukrajinu, dvostruko više Evropljana, ukupno skoro dvije trećine, vidi Moskvu kao protivnika ili rivala nego prije rata, ali mišljenja o dugoročnim odnosima kontinenta sa svojim istočnim susjedom i dalje se razlikuju, piše Guardian.

Istraživanje Evropskog vijeća za vanjske odnose (ECFR) u više zemalja također je pokazalo da je velika većina za to da EU pojača svoje odbrambene sposobnosti umjesto da se oslanja na SAD i mnogi vide Kinu kao partnera, a ne konkurenta.

“Evropljani žele da EU postane samopouzdanija u vanjskoj politici i da izgradi sopstvene odbrambene kapacitete”, rekla je jedna od autorki, Jana Puglierin, te dodala da su zahtjevi “izoštreni” ratom i rastom tenzija između SAD i Kine.

“Ovo bi mogao biti odlučujući trenutak za EU”, rekla je ona, te navela da je pitanje da li se mogu pomiriti razlike u mišljenjima unutar bloka i da li je EU spremna “preći sa svoje zavisnosti od SAD-a na poziciju na kojoj može zauzeti sopstvene političke pozicije“.

Kako prenosi Guardian, oko 64% ispitanika širom 11 zemalja članica EU u istraživanju reklo je da vidi Rusiju Vladimira Putina kao konkurenta (9%) ili, još gore, protivnika (55%), što je duplo više od broja onih koji su tako osjećali kada je pitanje bilo postavljeno 2021. godine.

Međutim, postotak ljudi koji imaju izrazito negativan pogled na Rusiju uveliko varira, u rasponu od 74% u Danskoj, 71% u Poljskoj, 70% u Švedskoj, 67% u Holandiji i 62% u Njemačkoj, do 37% u Italiji i samo 17% u Bugarskoj.

Oko 39% Mađara i 65% Bugara vidi Rusiju kao saveznika ili neophodnog partnera.

“Zabrinjavajuće je to što se Italija nalazi negdje između“, napisali su autori izvještaja, te upozoravaju da bi to moglo zabrinuti druge zemlje koje se pitaju da li će Rim preispitati svoj  proukrajinski stav.

Manji dio Evropljana, skoro polovina (48%), rekao je da misli da bi njihova zemlja trebala imati samo “ograničene” odnose s Rusijom ako se rat završi mirovnim sporazumom, na primjer trgovinom samo u određenim industrijama.

Opet je postojao širok raspon mišljenja, a Poljska (39%) je bila najviše za prekid svih veza sa Rusijom, dok su Njemačka (26%), Mađarska (32%), Austrija (36%) i Bugarska (51%) pokazale snažnu podršku za punu poslijeratnu saradnju sa Rusijom.

“Prevladava stav da bi Evropa trebalo da teži ograničenim odnosima sa Rusijom“, navode autori izveštaja. “Sve u svemu, ovo predstavlja osnovu za dogovor među evropskom javnošću… Ali neke kontroverze izgledaju neizbježne.”

Uticaj Donalda Trumpa

U izvještaju “Keeping America Close, Russia Down, and China Far Away” se pokazalo se da su SAD u velikoj mjeri vratile svoju reputaciju prijatelja i partnera EU od prethodnog istraživanja, kada su odgovori snažno obilježeni predsjedavanjem Donalda Trumpa.

U 2021. godini nijedna zemlja nije vidjela Washington kao saveznika koji “dijeli evropske interese i vrijednosti”. Ove godine, 32% ljudi u 11 zemalja smatra da je to slučaj, u rasponu od 55% u Danskoj do 13% u Bugarskoj, dok 43% vidi SAD kao neophodnog partnera.

Međutim, postojala je jasna zabrinutost zbog mogućeg Trumpovog ponovnog izbora: 56% smatra da bi to oslabilo odnose sa SAD-om. To je dovelo do snažne većinske podrške (74%) ideji da EU mora da brine o svojoj odbrani, a ne da se oslanja na SAD za bezbijednost.

Odnosi sa Kinom

Većina od 62% u svih 11 zemalja također je rekla da njihova zemlja treba da se drži podalje od bilo kakvog sukoba na Tajvanu. Manje od četvrtine reklo je da bi željelo da njihova vlada stane na stranu SAD, uz najveću podršku u Švedskoj, Poljskoj i Holandiji.

Međutim, u izvještaju se navodi da se malo Evropljana slaže s predsjednicom Evropske komisije Ursulom von der Leyen, koja je pozvala blok da preispita odnose s Pekingom i razvije “jasnu sliku o rizicima”.

Samo svaki peti smatra da trgovinski i investicioni odnos Evrope sa Kinom nosi više rizika nego koristi, pri čemu je veliki broj ljudi (43% u prosjeku) rekao da smatra Peking neophodnim partnerom i da ne bi podržali sankcije.

Iako je 70% Evropljana priznalo da su Kina i Rusija partneri na globalnoj sceni, o čemu svjedoči njihovo ekonomsko partnerstvo “bez granica”, objavljeno u februaru prošle godine, među njima nije bilo mnogo onih koji smatraju da to treba uticati na odnose s Pekingom. Međutim, bilo je zabrinutosti oko kineske ekonomske ambicije i ambicija meke moći, s te su mnogi Evropljani izjavili da im ne odgovara kinesko vlasništvo nad ključnom infrastrukturom kao što su mostovi ili luke (65%) i tehnološke kompanije (58%).

Za mnoge bi eventualna isporuka kineskog oružja Rusiji bila jasna crvena linija, te je prosječno 41% ispitanika reklo da bi ih to navelo da podrže ekonomske sankcije Pekingu čak i ako to naškodi zapadnim ekonomijama.

Puglierin i koautor, Pawel Zerka, rekli su da bi evropski lideri trebali identificirati gdje je javnost otvorena za ambiciozne politike, kao što je jačanje odbrane EU, istovremeno uzimajući u obzir varijacije i ograničenja u podršci.

Program N1 televizije možete pratiti UŽIVO na ovom linku kao i putem aplikacija za Android|iPhone/iPad