Ljubitelji mačaka predstavljaju veliki dio populacije koja se dijeli na one koji više vole mačke i one koji više vole pse. Međutim, to je samo gruba podjela – jer oni koji obožavaju mačke, mnogo su više od ljubitelja, oni su cat persons (ljudi-mačke), dok se oni koji obožavaju pse identifikuju kao dog persons.
Popularni stereotipi razlikuju karakter koji ispoljavaju ljubitelji mačaka i ljubitelji pasa, prema karakternim osobinama naših ljubimaca. Tipičan dog person je lojalan, direktan, ljubazan, vjeran, uslužan, timski igrač, dok su tipični ljubitelji mačaka, odnosno, cat person, graciozni, suptilni, nezavisni, inteligentni, promišljeni i tajanstveni.
Ljudi, naravno, tumače stvari na ljudski način. Bilo bi zanimljivo čuti šta bi naši krzneni prijatelji mogli da kažu o osobinama koje im pripisujemo, ili jedni o drugima – mačke o psima, psi o mačkama, i jedni i drugi o nama, ljudima. Ali, pored stereotipa, koji su svakako nastali na osnovu upadljivih osobina i principa koji se ponavljaju, postoje nijanse – mnogi ljudi vole i pse i mačke i čuvaju ih zajedno, a njihovi ljubimci se međusobno slažu, uprkos stereotipu o psima i mačkama, dok drugi prosto ne vole životinje.
Uočljivo je, takođe, da ljubitelji mačaka obično vole i druge životinje i ne izjavljuju da „mrze pse“, dok među isključivim ljubiteljima pasa ima mnogo mrzitelja mačaka.
Činjenica je da je mačka bila sveta životinja u drevnom Egiptu (a i danas je, na manje radikalan način), kao i da je pas čovekov najbolji prijatelj (u lovu, pastirstvu, čuvanju domaćinstva) i da svaka od ovih životinja, najčešćih kućnih ljubimaca, ima svoju jedinstvenu istoriju i mitologiju. Mačkama se pripisuju okultna svojstva, a njihove isceliteljske moći na izvesnom nivou prepoznaje i nauka (interakcija sa mačkama se preporučuje srčanim bolesnicima, jer dokazano smanjuje stres), a stručnjaci koji proučavaju ponašanje životinja potvrđuju da su mačke nezavisnog karaktera, pa čak i emocionalno superiorne u odnosu na pse, jer na pate od osećanja krivice i ne „zaljubljuju“ se u svoje vlasnike.
I to je verovatno glavna razlika, prema kojoj se identifikuju ljubitelji mačaka i ljubitelji pasa – psi su verni i vezuju se, a mačke iskazuju naklonost, ali su slobodne.
Ljubitelji mačaka koji se identifikuju sa svojim ljubimcima, imaju tendenciju da se primetno razlikuju od svih drugih grupa ljudi – onih koji se identifikuju sa psima, kao i onih koji nisu ni cat ni dog person, pokazala su istraživanja. Međutim, važno je napomenuti da ideja o tome da li ste čovjek pas ili mačka, nije neposredno povezana sa tim da li ste vlasnik nekog od ovih kućnih ljubimaca. Nisu svi ljubitelji mačaka ili pasa vlasnici i postoji mnogo faktora koji na to utiču – za mnoge je glavni faktor način života, koji određuje da li imaju kućnog ljubimca i kakvog.
Ali, koliko god istraživanja nastojala da sve uzmu u obzir i da koriste termine cat i dog person, poznavaocima i ljubiteljima životinja, razlike i sličnosti su logične i očigledne. Psi su društveni i privrženi, pa se topli i ekstrovertni ljudi bolje osjećaju sa njima (i češće se poistovećuju). Takođe, psima je potrebno više angažovanja i pažnje nego mačkama, pa savjesne osobe sa tendencijom da njeguju i čuvaju, mogu nalaziti više zadovoljstva u interakciji sa psom, dok opušteniji pojedinci sa nonšalantnijim stilom života, više cijene mačke, koje su lakše za održavanje.
Takođe, mačke su poznati individualci, koji „gledaju svoja posla“, dok psi imaju tendenciju da se udružuju u čopore i da slede vođu. Ljudi koju su veoma otvoreni za iskustvo, obično su nekonformisti, koji vole da sami određuju pravila svog života, a ne da se stapaju sa drugim ljudima – ljubitelji mačaka doživljavaju mačke kao veće individue i stoga, sličnije sebi.
Psihološka istraživanja i testovi mjere i nivo neuroticizma, kao osobinu ličnosti, koja je uglavnom urođena i različite teorije ličnosti je shvataju na različite načine, ali pretežno kao veću osetljivost i reaktivnost na stres i pojačanu budnost na opasnost. Ljubitelji mačaka – cat person – na tim testovima imaju više skorove neuroticizma, što se možda može objasniti da ljudi skloniji stesu više reaguju na smirujući uticaj mačaka, ili da ljudi koji su i sami emocionalno osetljiviji doživljavaju mačke kao emocionalno osetljivije i zato imaju više afiniteta prema njima.
Unutar polova, neuroticizam muškaraca koji se identifikuju kao ljubitelji mačaka, ali i kao ljubitelji pasa, bio je izraženiji, nego kod žena u obe kategorije.
Sve u svemu, čini se da ljubitelji mačaka imaju profil ličnosti koji ih u određenoj meri izdvaja od većine ostalih, sudeći po testu koji se oslanja na teoriju ličnosti „velikih pet“ (osobina ličnosti).
Ljubitelji pasa imali su tendenciju da budu veoma slični ili čak isti kao grupe „ni jedno“ (ni mačke, ni psi) i „oba“ (sklonost ka psima i mačkama) u osobinama prijatnost, savesnost i neurotičnost i isti kao „ni jedno“ grupa u odnosu na otvorenost za iskustvo. Samo u ekstroverziji, činilo se da ljubitelji pasa imaju nešto više skorove od grupa „ni jedno“ i „oba“. Sa druge strane, ljubitelji mačaka izdvajali su se od sve tri grupe („psi“, „ni jedno“, „oba“) po ekstroverziji, prijatnosti, savesnosti i neuroticizmu. Po otvorenosti za iskustvo, imali su iste skorove kao grupa „oba“.
Ono što rezultati ovog istraživanja sugerišu, jeste da su ljudi koji se identifikuju sa psima prilično slični u većini aspekata kao i svi ostali, dok ljudi koji se identifuju sa mačkama, predstavljaju karakterističniju podgrupu ljudi.
Čini se da identifikovanje sa mačkama zahtijeva više objašnjenja – dog person je gotovo podrazumevano stanje za ljude uopšte, možda zbog popularnosti pasa kao kućnih ljubimaca. Možda je društveno poželjnije biti ljubitelj pasa?
S obzirom na visoke rezultate koje ljubitelji mačaka imaju u otvorenosti za iskustvo, vrijedi napomenuti da ova osobina vjerovatno ima složeniji odnos sa društvenom poželjnošću, od ostalih osobina „velikih pet“. Ljudi uglavnom ne vole one koji se razlikuju od njih samih u otvorenosti za iskustvo – odnosno, ljudi koji su zatvoreniji za iskustvo, imaju tendenciju da gledaju na ljude otvorenijeg uma, kao da nisu u dodiru sa stvarnošću, dok oni koji su visoko otvoreni za iskustvo gledaju na zatovrenije sa visine, kao na rigidne i nekulturne. Ljudi-psi stoga, ne cijene previše otvorenost za iskustvo, dok ljudi-mačke veoma cijene ovaj dio svoje individualnosti.
Jedna intrigantna implikacija razlika u ličnostima među ljubiteljima pasa i mačaka, mogla bi biti da su prvi srećniji – ekstroverzija je povezana sa većom pozitivnom emocionalnošću, dok je neuroticizam povezan sa većom negativnom emocionalnošću. Ljubitelji mačaka, koji su neurotičniji i manje ekstrovertni, mogu generalno biti manje srećni.
Druga mogućnost za razmatranje je da li su ljudi koji su vlasnici mačke, srećniji od onih koji nisu – ako je tačno da su ljubitelji mačaka manje srećni, možda posedovanje mačke ima terapeutski efekat – razmatraju istraživači, postavljajući smernice za buduća istraživanja ove zanimljive teme, koja bi mogla dati više informacija o mentalnom zdravlju i terapiji, s obzirom na status vlasništva kućnih ljubimaca.
Ipak, mnogi ljubitelji mačaka su srećne i zadovoljne osobe, dok su mnogi vlasnici pasa stidljivi i nervozni, pa bi prilikom daljih istraživanja trebalo uzeti u obzir i druge faktore uticaja na identifikovanje sa jednom ili drugom životinjom (kao što je iskustvo sa kućnim ljubimcima u detinjstvu), koji bi nam dali potpunije razumevanje ove karakteristike ljudskog identiteta.
(WannabeMagazin)
Pratite nas na našoj Facebook i
Instagram stranici, kao i na
X nalogu.