Podrška sankcionisanim osobama u Bosni i Hercegovini sa sobom povlači potencijalne posljedice, poručili su na društvenoj mreži X iz američke ambasade u Bosni i Hercegovini, u srijedu, 22. maja, reagujući na najave izmjena zakona o isplaćivanju plata u gotovini zaposlenima u institucijama u BiH.
Reakcija ambasade uslijedila je nakon što je 21. maja, na sjednici Zastupničkog doma Parlamenta Bosne i Hercegovine, Hrvatska demokratska zajednica BiH (HDZ BiH) predložila izmjene Zakona o financiranju institucija BiH.
Izmjene omogućavaju da se zaposlenima na državnom nivou, koji su pod američkim sankcijama, plata isplaćuje u gotovini.
Na listi sankcija se nalazi preko 40 osoba i pravnih entiteta iz BiH, među kojima je i zamjenik predsjedavajućeg Predstavničkog doma Parlamenta Bosne i Hercegovine Marinko Čavara.
Više od pola sankcionisanih našlo se na tom spisku nakon što je američki predsjednik Džo Bajden (Joe Biden) u junu 2021. godine potpisao izvršnu naredbu, koja predviđa dodatne sankcije za pojedince i organizacije iz država Zapadnog Balkana.
Sankcionisanima su onemogućene isplate plata preko računa u banci nakon nedavnog usvajanja izmjena Zakona o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorizma.
Šef Kluba HDZ BiH u državnom parlamentu Predrag Kožul smatra da bi se prihvatanjem navedenih izmjena omogućilo “ostvarivanje osnovnih ljudskih prava” osobama koje su pod američkim sankcijama.
“Sjedinjene Države će koristiti sve raspoložive provedbene mehanizme za podršku režimu sankcija SAD i prevenciju koruptivnih, destabilizirajućih ili antidejtonskih aktivnosti”, naveli su iz američke ambasade u BiH.
Prema Zakonu, koji je jedan od prioritetnih na evropskom putu BiH, banke su dužne da provode mjere za otkrivanje i sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti.
Bosna i Hercegovina je Zakon usvojila 16. februara, ali su banke počele sporazumno da raskidaju račune sa osobama sa “crne liste” ubrzo nakon posjete v.d. pomoćnice američkog ministra finansija, Ane Moris (Anna Morris).
Ona je 7. marta u Sarajevu upozorila da banke u BiH riskiraju da budu sankcionisane, ukoliko i dalje posluju sa njima.
Uprkos tome, Skupština RS je 18. aprila usvojila izmjene Zakona o radu RS kojim je ozakonjena isplata plata na ruke u koverti.
U obrazloženju zakonskog rješenja nije eksplicitno navedeno zašto se mijenja, ali je navedeno da su “pravo na rad, slobodu rada i zaradu” bez diskriminacije garantovana Ustavom RS.