Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik objavio je da je Prijedlog zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija povučen iz skupštinske procedure “pošto je Republika Srpska opredijeljena evropskom putu”.
Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija, u javnosti poznatiji kao zakon o “stranim agentima” povučen je u utorak, 28. maja sa rasprave u Narodnoj skupštini Republike Srpske.
Zakon o “stranim agentima” povučen je na zahtjev Vlade RS, a odluku o tome je saopštio potpredsjednik Vlade i ministar pravde RS Miloš Bukejlović, ne dajući detaljnije informacije o razlozima povlačenja zakona.
Zakonom se predviđala posebna prismotra i mogućnost zabrane rada za nevladine organizacije koje se finansiraju iz inostranstva, zabranu političkih aktivnosti, potrebu za dodatnom registracijom i slanjem finansijskih izvještaja.
Njime su kao “agenti stranog uticaja” definisane neprofitne organizacije koje pomažu strani subjekti, a koje se bave političkim djelovanjem ili političkim aktivnostima, uticajem na javno mnijenje, te one koje “narušavaju integritet i Ustav Republike Srpske”.
Dodik je u objavi na mreži X naveo da je dogovoreno s Vladom RS i poslanicima vladajuće koalicije u Skupštini RS da se zakon povuče kako bi bio “dodatno usaglašen sa zakonima koje imaju i primjenjuju pojedine evropske zemlje”, te “bio usklađen evropskom pravnom praksom”.
“Prijedlog je povučen na dodatno usaglašavanje i u dogledno vrijeme će biti vraćen u ponovnu proceduru” naveo je Dodik.
Dodik, koji se nalazi pod sankcijama SAD i Velike Britanije zbog antiustavnog djelovanja, taj zakon je najavio 2022. godine.
Narodna skupština Republike Srpske usvojila je 28. septembra prošle godine nacrt ovog zakona, koji je naišao na niz kritika javnosti, nevladinog sektora i međunarodnih organizacija.
Istraživanje Radija Slobodna Evropa je pokazalo da je zakon blizak ruskom zakonskom rješenju iz 2012. godine.
Iz Ambasade SAD ocijenili su ranije za RSE kako je zakon u RS “represivan i nedemokratski”, koji bi, ako se provede, drastično narušio prava i slobode ljudi koji žive u Republici Srpskoj.
I Kancelarija Visokog predstavnika (OHR) u Bosni i Hercegovini je tražila povlačenje ovog zakona, jer kako su naveli iz OHR-a, ima “za cilj da ušutka i zastraši organizacije civilnog društva”.
Iz Misije OSCE-a su, takođe, u pismu od 20. maja upozorili kako je zakon o “stranim agentima” u suprotnostima sa ustavima RS, BiH i sa međunarodnim obavezama zemlje o poštovanju ljudskih prava.