Pred Ustavnim sudom Bosne i Hercegovine naći će se apelacija koju je podnijelo 13 poslanika Parlamenta Bosne i Hercegovine o izučavanju u novom nastavnom planu i programu Republike Srpske (RS) o Ratku Mladiću, bivšem komandantu Vojske RS i Radovanu Karadžiću, bivšem predsjedniku RS.
Apelacija je podnesena 16. septembra, a uslijedila je nakon što je na stranici Prosvjetno-pedagoškog zavoda RS objavljeno da će učenici devetih razreda u osnovnim školama u RS u novoj školskoj godini učiti više o ratnim bitkama iz devedesetih godina prošlog vijeka o stradanju srpskog naroda.
U programu se ne navode detalji, niti da će učenici učiti o genocidu i ratnim zločinima nad Bošnjacima i Hrvatima u RS za koje su na doživotni zatvor osuđeni Karadžić i Mladić.
Pored toga, poslanici opozicionih stranaka u Paralmentu BiH- Stranke demokratske akcije (SDA), Demokratske fronte (DF) i Narodnog evropskog saveza (NES) zatražili su i da Ustavni sud BiH prije donošenja ove odluke obustavi primjenu izmijenjenog programa istorije, naveo je za Radio Slobodna Evropa (RSE) Šerif Špago, predsjedavajući Kluba poslanika SDA u bh. Parlamentu.
“Tim programom je predviđeno da osnovci uče i o ratnim zločincima Karadžiću i Mladiću, te drugima, što je neprihvatljivo i u odnosu na Dejtonski mirovni sporazum i predstavlja dikriminaciju djece u odnosu na njihovo pravo na objektivno obrazovanje”, rekao je Špago za RSE.
Novi nastavni plan inicirali su tokom ove godine predstavnici demobilisanih boraca u RS, a ideju je podržala entitetska vlast na čelu sa Savezom nezavisnih socijaldemokrata (SNDS) proruskog lidera Milorada Dodika.
Nastavni plan je izmijenjen, odnosno proširen temom pod nazivom “Republika Srpska i Odbrambeno otadžbinski rat”, ali su udžbenici istorije za deveti razred ostali nepromijenjeni.
Iz Ambasade Sjedinjenih Američkih Država (SAD) poručili su 4. septembra kako bi “takav nastavni plan i program produžio patnju žrtava svih etničkih grupa i njihovih porodica, educirao buduće generacije na lažnim iistorijskim narativima, potkopao napore u procesu pomirenja i ugrozio stabilnost BiH”.
Šta stoji u udžbenicima istorije za deveti razred u RS?
Rat u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. u udžbeniku istorije za deveti razred osnovnih škola u RS predstavljen je kroz poglavlje “Građanski rat u BiH: Stvaranje Republike Srpske”.
Tako, među ostalim, piše da su u “građanskom ratu u BiH međusobno ratovale vojske Srba, Hrvata i muslimana”, kao i da je “iako malobrojnija, srpska vojska bila nadmoćnija, naročito u početku rata”.
Za Radovana Karadžića u opisu je navedeno da je imao “izuzetno važnu ulogu u stvaranju RS”, te da je 2019. osuđen na doživotni zatvor. Istovremeno, nema informacija o zločinima zbog kojih je osuđen u Haškom tribunalu.
Mladić je opisan kao general koji je “imao važnu ulogu u odbrani Srba u Hrvatskoj 1991. i da je od 1992. do 1996. bio načelnik Glavnog štaba vojske RS”.
Navodi se i da su Mladića vlasti Srbije 2011. godine isporučile Haškom tribunalu, bez podataka o ratnim zločinima za koje se teretio, a kasnije i osuđen.
Takođe, pobrojano je desetak naselja i gradova, kao mjesta masovnog stradanja, no nema dodatnog objašnjena šta se u tim područjima dogodilo tokom rata.
Među mjestima stradanja je i Srebrenica, ali nema spomena da je u tom gradu u julu 1995. godine Vojska RS ubila više od 8.000 bošnjačkih muškaraca i da je međunarodnim presudama taj zločin okvalifikovan kao genocid.