U BiH otvorena birališta za lokalne izbore

U Bosni i Hercegovini u nedjelju, 6. oktobra su otvorena birališta u sedam sati ujutro za lokalne izbore.

Izuzetak su četiri opštine u kojima se lokalni izbori odgađaju zbog poplava, odrona i klizišta: Jablanici, Konjicu, Kiseljaku i Kreševu. U Fojnici, izbori su odgođeni na tri biračka mjesta. To je odlučila Centralna izborna komisija (CIK) Bosne i Hercegovine na sjednici u subotu, 5. oktobra.

Odluku o datumu održavanja odgođenih izbora u četiri opštine će biti donesena kad se steknu uslovi za njihovo održavanje.

Iz Gradske izborne komisije Mostar za RSE rečeno je da su sva birališta otvorena na vrijeme i da nikakvi incidenti nisu zabilježeni.

Imaju 154 redovna birališta i 22 mobilna tima.

Prema podacima Centralne izborne komisije BiH (CIK), za učestvovanje na izborima ovjereno je ukupno 296 političkih subjekata, od čega je 110 političkih stranaka, a one će se boriti za glasove 3,4 miliona glasača.

Na izborima će se ukupno birati 142 gradonačelnika, odnosno načelnika opština, te će biti izabran isti broj skupština opština/gradova. Građani će birati i novi saziv Skupštine Brčko distrikta BiH, kao posebne administrativne jedinice u BiH. Prema Izbornom zakonu, ovo tijelo naknadno bira gradonačelnika.

Više od 25.700 kandidata će se boriti za mjesta u parlamentima lokalnih zajednica.

Na izborima će moći da glasa ukupno nešto više od 3,4 miliona ljudi, koliko je upisano u Centralni birački spisak. Ovo je više od broja stanovnika u zemlji, jer procjene Ujedinjenih nacija pokazuju da BiH trenutno ima manje od 3,2 miliona stanovnika.

Kako je ranije rečeno iz CIK-a, sve osobe koje imaju ličnu kartu i prijavljeno prebivalište u BiH, iako žive u inostranstvu, su na biračkom spisku, pa je zbog toga razlika.

U inostranstvu će oko 40.000 birača moći glasati u 14 diplomatsko-konzularnih predstavništava u osam država.

Načelnici i gradonačelnici se u velikoj većini lokalnih zajednica biraju direktno, sem u tri – gradovima Sarajevu i Mostaru, te Distriktu Brčko.

U Sarajevu, glavnom gradu BiH, vijećnici iz četiri opštine, koji se biraju direktno na izborima, prvo biraju sastav Gradskog vijeća, nakon čega ovo novoformirano tijelo bira gradonačelnika.

Mostar, takođe, bira gradonačelnika u Gradskom vijeću, i to dvotrećinskom većinom od 35 vijećnika.

U ovom gradu na jugu BiH lokalni izbori nisu bili održani od 2008. do 2020. godine, nakon što je 2010. godine Ustavni sud BiH ukinuo posebna izborna pravila, koja je šest godina ranije nametnuo tadašnji visoki predstavnik u BiH, Pedi Ešdaun (Paddy Ashdown).

Mostarka Irma Baralija je 2018. podnijela apelaciju Evropskom sudu za ljudska prava, i tužila BiH zbog neodržavanja izbora u Mostaru. Sud je u oktobru 2019. donio odluku u njenu korist, te naložio Parlamentu BiH da izmjeni Izborni zakon u narednih šest mjeseci.

Brčko, na sjeveroistoku zemlje, ima poseban status od 2000. godine, kada je odlukom Međunarodne arbitražne komisije za Brčko proglašeno za zaseban distrikt, koji ne pripada ni jednom od entiteta.

Na izborima se direktno bira Skupština Distrikta, koja kasnije bira gradonačelnika.

Procjene CIK-a govore da će izbori koštati oko 19 miliona maraka (oko 9,7 miliona eura).