Sjećanje na “Rašine” prve koševe u dresu Bosne

Historija je ispisana 10. novembra 1973. godine na utakmici Bosne i Lokomotive, kada je u igru ušao 17-godišnji Ratko Radovanović.

Piše: J. MRŽLJAK

Prije nekoliko dana su mediji objavili vijest da je Ratko Radovanović, legendarni košarkaš Bosne, primljen u FIBA-inu Kuću slavnih. O Raši se dosta toga zna: uz klupskog druga Mirzu Delibašića je jedini jugoslovenski košarkaš koji je bio olimpijski, svjetski i evropski prvak s reprezentacijom, te klupski šampion Evrope. U dresu Bosne odigrao je 500 utakmica i postigao 10.000 koševa, sa Studentima osvojio tri jugoslovenske titule, jedan kup, a kruna karijere bio je trijumf u Grenobleu, 6. aprila 1979. godine, kada su Sarajlije postali prvi jugoslovenski tim s titulom evropskog prvaka.

Još impresivnija je Rašina reprezentativna karijera: s Plavima je osvojio čak devet medalja na najvećim takmičenjima, od zlata na Eurobasketu 1977. do bronze u Atini deset godina. No, početak karijere je bio sve samo ne jednostavan. Rođen u Nevesinju 16. oktobra 1956. godine, Ratko Radovanović je ubrzo s porodicom preselio u Nikšić, gdje je trenirao fudbal i maštao da postane prvotimac lokalne Sutjeske. No, zbog svoje visine se prebacio na košarku, bez velikih ambicija da se profesionalno bavi sportom. Nakon što je Bosna 1972. ušla u Prvu ligu, rođeni Nikšićanin, Vukašin Vukajlović, sportski direktor Bosne, javio je treneru Bogdanu Tanjeviću da je pronašao visokog mladića.

“Boša” je munjevito reagirao i u oktobru 1972. je 16-godišnji klinac visine 2,07 metara, težak jedva 80 kilograma, napustio roditeljski dom u Nikšiću i s koferom stigao Sarajevo. Uz pomoć Bogdana Tanjevića i Rusmira Halilovića, trenera mladih kategorija, “Rašo” je krenuo od “nule” i brzo napredovao od trapavog tinejdžera do jednog od najboljih evropskih centara. Tanjević se sjeća da je Radovanović pokazao nevjerovatnu inteligenciju, imao dosta “karaktera”, želju da naporno radi, uči, razvija se. U julu 1973. je pozvan u kadetsku reprezentaciju Jugoslavije s kojom je osvojio bronzanu medalju na Evropskom prvenstvu u Italiji.

Nekoliko mjeseci kasnije je “Rašo” prekomandovan u prvi tim Bosne, u ekipu u kojoj su već bili budući reprezentativci Mirza Delibašić, Žarko Varajić i Anto Đogić. “Iako su bili stariji od mene, imao sam ludu sreću da uđem u tu ekipu, a bilo je jako teško ući među 12 igrača u svakom jugoslovenskom timu”, prisjetio se Radovanović prvoligaškog debija u sezoni 1973-74. Bila je to druga sezona “Studenata” u elitnom rangu, šampionat u kojeg su ušli tijesnom pobjedom u gradskom derbiju protiv Željezničara (64:62), 3. novembra 1973. Sedam dana kasnije je ispisana historija: “Rašo” je debitovao u zvaničnom prvenstvenom susretu i postigao prve koševe za Bosnu.

U malu dvoranu Skenderije je 10. novembra 1973. godine došla ekipa zagrebačke Lokomotive (buduća Cibona), koju je predvodio nenadmašni strijelac Nikola Plećaš. Početak utakmice pripao je gostima iz Zagreba, ali je sredinom prvog poluvremena Bosna napravila seriju 13:0, preokrenula rezultat i otišla na odmor s četiri poena prednosti (36:32). U nastavku susreta su sudije Marjanović iz Čačka i Fišić iz Skoplja promijenili kriterij, iznervirali publiku i domaće igrače. Zdravko Čečur, centar Bosne, opterećen je prekršajima, pa je šansu dobio 17-godišnji Ratko Radovanović.

Klikni na "like" i pridruži nam se na Facebooku

“Rašo” se hrabro upustio u bitku pod košem s iskusnim Rajkom Gospodnetićem, postigao prvih pet poena u prvoligaškoj karijeri, koševe koji će se na kraju pokazati presudnim. Sredinom drugog poluvremena je Bosna otišla na +13 (62:49) i činilo se da je meč riješen. Košarkaši Bosne su potom stali i umalo od gotovine napravili veresiju. Na 25 sekundi do kraja, pri rezultatu 78:75, na liniji slobodnih bacanja se našao Nikola Plećaš. “Sveti Nikola” je pogodio samo jedno bacanje, da bi igrači Bosne do kraja sačuvali prednost i pobjedu (78:76).

Osim debija i prvih koševa Ratka Radovanovića, duel Bosne i Lokomotive ostao je upamćen po spektakularnom zakucavanju Ante Đogića preko Milivoja Omašića, što se smatra jednim od najboljih poteza u historiji Skenderije. U Prvenstvu Jugoslavije je nastupila jednomjesečna pauza, da bi u 3. kolu Ratko Radovanović upisao prve gostujuće koševe u Beogradu protiv Crvene Zvezde. Na kraju je Bosna osvojila četvrto mjesto, a Ratko Radovanović postao nezamjenjivi prvotimac. Kao što je to “Rašo” jednom rekao: “Zajedno smo rasli Bosna i ja”.  

Bosna – Lokomotiva 78:76 (36:32)

Sarajevo, 10. novembar 1973. Mala dvorana Skenderija. Gledalaca 1.500. Sudija: Marjanović (Čačak) i Fišić (Skoplje)

BOSNA: Krvavac (2), Đogić (14), Nadaždin, Radovanović (5), Terzić (8), Varajić (11), Delibašić (20), Čečur (8), Milavić (2), Pešić (8). Trener: Bogdan Tanjević.

LOKOMOTIVA: Omašić (8), Ercegović (3), Plećaš (30), Knego, Sučević, Avberšek (9), Bočkaj (7), Božić, Perović (12), Gospodnetić (7). Trener: Marijan Catinelli.